De Winter T-waves – ECG Academie (2024)

30/04/2023

6 Min Read

1646

De Winter T-waves is een ECG patroon dat is ontdekt door de Nederlandse cardioloog Robbert de Winter. Hij publiceerde erover in 2008, met onder andere de ‘godfather’ van de elektrofysiologie Hein Wellens (A new ECG sign of proximal LAD occlusion). De Winter T-waves herken je aan upsloping ST-depressies in de precordiale afleidingen, samen met hoge symmetrische T-toppen. Er is géén ST-elevatie in de precordiale afleidingen, wel is er subtiele ST-elevatie in AvR (0,5-1mm). Bij De Winter T-waves is er sprake van een occlusie van de LAD en dus een voorwandinfarct, maar zónder de ST-elevatie. Hieronder leg ik daar meer over uit.

Publicatie De Winter

De Winter en zijn collega’s bestudeerden ECG’s uit een database van patiënten die een PCI hebben ondergaan bij een voorwandinfarct. Het gaat dus om mensen waarvan ze weten dat er een voorwandinfarct en LAD-occlusie was. In totaal werden er 1532 casussen bekeken waarbij 20 keer dit patroon gevonden werd (2%). Ze beschreven het alsvolgt in hun publicatie:

Instead of the signature ST-segment elevation, the ST segment showed a 1- to 3-mm upsloping ST-segment depression at the J point in leads V₁to V₆that continued into tall, positive symmetrical T waves. The QRS complexes were usually not widened or were only slightly widened, and in some there was a loss of precordial R-wave progression. In most patients there was a 1- to 2-mm ST-elevation in lead aVR
De Winter et al, 2008

We kennen T-top veranderingen in relatie tot een STEMI natuurlijk al als hyperacute T-toppen, echter is het bij patiënten met het De Winter T-wave patroon persisterend. Hyperacute T-toppen blijven maar enkele minuten.

Het precieze mechanisme achter het patroon kon De Winter niet uitleggen in zijn publicatie. Een hypothese is dat het te maken heeft met bepaalde fysiologische kenmerken van de Purkinjevezels, welke zorgen voor vertraagde geleiding aan de endocardiale zijde. De afwezigheid van ST-elevatie is mogelijk te verklaren door veranderingen in de cel ten gevolge van de ischemie, waardoor er minder kaliumkanalen worden geactiveerd. Een volledig sluitende verklaring is er echter niet.

Hieronder zie je een afbeelding met de ECG kenmerken uit de oorspronkelijke publicatie van De Winter.

Publicatie Dressler

Het patroon dat we nu kennen als De Winter T-waves is niet als eerste door De Winter beschreven: al in 1947 is een vergelijkbaar patroon beschreven door William Dressler. Hij onderzocht de ECG’s van 27 patiënten met een myocardinfarct, waarbij het eerste ECG tussen de anderhalf en twaalf uur na het begin van klachten is gemaakt.

Bij 5 van de 27 patiënten (18%) zag hij hoge, prominente T-toppen zonder aanwezigheid van ST-elevaties of van veranderingen in het QRS-complex. Dus, concludeerde Dressler, waren de prominente T-toppen het eerste signaal van het myocardinfarct.

Hieronder zie je een afbeelding uit de originele publicatie van Dressler. De afbeeldingen zijn allemaal van dezelfde patiënt, waarbij kolom A is gemaakt zo’n 3 uur na begin van de klachten. Kolom B is na 18 uur, kolom C is na drie dagen en kolom D na 7 dagen. Bij kolom A zien we het patroon dat we nu kennen als De Winter T-waves, bij kolom B zien we QRS-veranderingen optreden en bij kolom C en D zien we langzaam de progressie naar T-top inversies.

Publicatie Verouden

In 2009 werden de bevindingen van De Winter herhaald in een publicatie van Verouden et al. Ze bekeken ECG’s van patiënten met een bewezen LAD occlusie en bij 35 van de 1890 patiënten (2%) werd het patroon gevonden. In vergelijking met de mensen met een traditioneel STEMI-patroon waren de patiënten met het De Winter patroon jonger, vaker mannelijk en hadden ze vaker hypercholesterolemie.

Uiteindelijk concludeerden ze:

In patients presenting with chest pain, ST-segment depression at the J-point with upsloping ST-segments and tall, symmetrical T-waves in the precordial leads of the 12-lead ECG signifies proximal LAD artery occlusion. It is important for cardiologists and emergency care physicians to recognise this distinct ECG pattern, so they can triage such patients for immediate reperfusion therapy
Verouden et al, 2009

STEMI equivalent

Het De Winter T-wave patroon kennen we tegenwoordig als STEMI equivalent. Anders gezegd, het is een STEMI zonder ST-elevatie. Want hoewel er dus geen ST-elevatie is, is dit patroon wel erg suggestief voor een occlusie van de LAD, en dus echt een myocardinfarct. Vandaar te term STEMI equivalent. Het is geen ECG patroon dat je aan de lopende band zult tegenkomen, maar gezien het ons vertelt dat er een myocardinfarct speelt is het wel enorm belangrijk om te herkennen en snel actie te ondernemen.

Voorbeelden

Bedankt voor het lezen van dit artikel. Vind je het prettiger om de uitleg gesproken te horen in plaats van een geschreven artikel? Bekijk dan onderstaande video. Vergeet je niet te abonneren op ons YouTube-kanaal. Ook zijn we te volgen op LinkedIn en Instagram! Verspreid het kanaal ook vooral onder je collega’s en andere geïnteresseerden, dat wordt enorm gewaardeerd!

Categorized in:

InfarctOverige

Tagged in:

Eponiem, Infarct, ST-segment, STEMI, T-top, Winter